مریم قادری، بازار؛ گروه استانها: اصفهان به عنوان یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران، دارای صنایع دستی غنی و متنوعی است که ریشه در تاریخ و فرهنگ این سرزمین دارد، این استان کهن یک سوم صنایع دستی دنیا را در کهن پهنه خود دارد و در زمینه فرش، میناکاری، سفالگری، قلمزنی، پارچه بافی شهره آفاق است، هنرهایی که هر یک به تنهایی نمایانگر ذوق و سلیقه هنرمندان این سرزمین است.
گرچه در سال های اخیر، توجه به صادرات صنایع دستی به عنوان یکی از راهکارهای مهم برای توسعه اقتصادی استان اصفهان مورد توجه قرار گرفته است اما با توجه به رتبه اصفهان در دنیا این صنعت درآمدزا، هنوز به جایگاه صادراتی که باید، دست نیافته است و این امر اقتصاد هنرمندان این عرصه را نیز را با مضیقه هایی روبرو ساخته است.
در این ارتباط مجید صدقی هنرمند و کارشناس صنایع دستی به خبرنگار بازار می گوید: صنایع دستی اصفهان با تنوع و کیفیت بالا، یکی از مهم ترین منابع درآمدزایی برای هنرمندان و کارآفرینان محلی و همچنین از برترین مسیرها برای توسعه اقتصادی استان محسوب می شود.
وی با بیان اینکه این صنایع نه تنها به حفظ فرهنگ و هنر ایرانی کمک میکند، بلکه موجب اشتغال زایی و رونق اقتصادی در استان نیز میشود، اضافه می کند: متاسفانه ما در این راه با چالش هایی نظیر نبود بازارهای هدف مناسب، عدم حمایت کافی از سوی دولت و نوسانات اقتصادی روبرو هستیم که مانع از رشد و توسعه مناسب این صنعت در استان شده است.
این هنرمند و کارشناس صنایع دستی ادامه می دهد: با توجه به وضعیت خاص اقتصادی کشورمان طبیعی است که مردم ایران حتی گردشگران دیگر شهرها، کمتر می توانند این نوع صنایع دستی را خرید کنند و این امر موجب کاهش کیفیت صنایع دستی نیز می شود چرا که بعضا ما مجبور هستیم کارهایی کم کیفیت تر تولید کنیم تا با قیمت پایین تر هم به فروش برود؛ موضوعی که در طول سالیان اخیر به یک روند عادی تبدیل شده است.
روی آوردن به صادرات؛ برترین مسیر برای کمک به حفظ کیفیت صنایع دستی و ارتقای اقتصاد هنر
صدقی برترین مسیر برای کمک به حفظ کیفیت صنایع دستی و کمک به اقتصاد هنر را، روی آوردن به صادرات دانسته و می گوید: با وجود اینکه نصف جهان یک سوم صنایع دستی دنیا را درد اما هنوز نتوانسته ایم در زمینه صادرات، همین رتبه را حداقل در دنیا کسب کنیم.
سهم صادرات صنایع دستی از کل صادرات غیرنفتی کشور کمتر از پنج درصد است و این در حالی است که اصفهان با داشتن برندهای معتبر جهانی در حوزه صنایع دستی، می تواند نقش مهمی در افزایش این سهم ایفا کند
وی اضافه می کند: چالش مهمی که باید با دست و پنجه نرم کنیم این است که دیگر کشورهای همسایه مانند ترکیه و کشورهایی مانند چین بعضا به تقلید از صنایع دستی ما به ویژه در زمینه صنعت فرش می پردازند و آن را به نام خود عرضه کرده و فروش خوبی نیز در این مسیر دارند.
بروزرسانی تولید صنایع دستی مطابق خواسته مشتری و اهمیت برندسازی
وی با بیان اینکه به روزرسانی تولید صنایع دستی مطابق خواسته مشتری، نکته دیگری است که شاید کمتر مورد توجه خود هنرمندان قرار گرفته است، تاکید می کند: همان طور که اشاره شد، برندسازی صنایع دستی در این مسیر نکته مهمی است که هنرمندان کمتر به آن توجه دارند و این در حالی است که در همه دنیا این امر، یک عامل مهم در صادرات و فروش محسوب می شود و از تقلیدهای ناشیانه نیز می کاهد.
باید به این نکته اشاره کنیم که صادرات صنایع دستی اصفهان در سالهای اخیر با رشد قابل توجهی مواجه بوده است اما هنوز هم نسبت به ظرفیتهای موجود، فاصله زیادی دارد؛ بر اساس آمارهای رسمی، سهم صادرات صنایع دستی از کل صادرات غیرنفتی کشور کمتر از پنج درصد است و این در حالی است که اصفهان با داشتن برندهای معتبر جهانی در حوزه صنایع دستی، می تواند نقش مهمی در افزایش این سهم ایفا کند.
در این ارتباط علی طهماسبی یک کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به اهمیت صادرات صنایع دستی در توسعه اقتصادی کشورمان به جای تکیه به صادرات نفت به خبرنگار بازار می گوید: صادرات صنایع دستی موجب ایجاد شغل های جدید برای هنرمندان و کارآفرینان محلی می شود و به کاهش نرخ بیکاری در استان کمک می کند.
وی افزود: طبیعی است که با افزایش صادرات، درآمد حاصل از فروش محصولات صنایع دستی نیز افزایش می یابد که میتواند به بهبود شرایط معیشتی هنرمندان و خانوادههای آنها منجر شود.
این هنرمند، صادرات صنایع دستی را در معرفی فرهنگ ایرانی به دنیا موثر دانسته و می گوید: هنر نشانه ای از آرامش و صلح است، صادرات صنایع دستی به کشورهای دیگر، فرصتی برای معرفی فرهنگ غنی ایرانی به جهان فراهم میآورد و می تواند به جذب گردشگران و علاقمندان به هنرهای سنتی منجر شود.
تنوع بخشی به ساختار اقتصادی اصفهان با کمک صنایع دستی ممکن می شود
وی تصریح می کند: تنوعبخشی به اقتصاد از دیگر مزایای صادرات این هنر است، در حقیقت با توجه به وابستگی اقتصاد استان به نفت و سایر منابع طبیعی، توسعه صادرات صنایع دستی می تواند به تنوع بخشی به ساختار اقتصادی استان کمک کند.
طهماسبی: هنر نشانه ای از آرامش و صلح است، صادرات صنایع دستی به کشورهای دیگر، فرصتی برای معرفی فرهنگ غنی ایرانی به جهان فراهم میآورد و میتواند به جذب گردشگران و علاقمندان به هنرهای سنتی منجر شود
در این ارتباط مهدی جمالی نژاد استاندار اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار، با اشاره به اینکه صنایع دستی بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ما هستند، اظهار می کند: استان اصفهان به عنوان یکی از مراکز اصلی هنرهای دستی در ایران شناخته می شود و این صنایع نه تنها به حفظ فرهنگ و هنر ایرانی کمک می کنند، بلکه نقش مهمی در اقتصاد محلی و اشتغالزایی دارند.
وی با اشاره به اینکه ما برنامه های متعددی برای حمایت از هنرمندان داریم، می افزاید: این برنامه ها شامل برگزاری نمایشگاه ها، ارائه تسهیلات مالی و آموزشی و همچنین ایجاد بازارهای فروش برای محصولات صنایع دستی است.
استاندار اصفهان با بیان اینکه با توجه به چالش های این صنعت تلاش می کنیم تا هنرمندان را به بازارهای بین المللی معرفی کنیم، تاکید می کند: چالش هایی مانند کمبود مواد اولیه، عدم دسترسی به بازارهای فروش و تغییرات فرهنگی وجود دارد که ما در تلاش هستیم تا با همکاری نهادهای مختلف، این چالشها را شناسایی و راهکارهای مناسبی ارائه دهیم.
آموزش های لازم برای حفظ و انتقال مهارتهای سنتی به نسلهای جدید
وی با اشاره به ضرورت آموزش های لازم برای حفظ و انتقال مهارت های سنتی به نسل های جدید گفت: در زمینه صنایع دستی ما با برخی از استان های دیگر ایران و همچنین کشورهای خارجی همکاری هایی داریم. این همکاری ها شامل تبادل تجربه، برگزاری کارگاه های آموزشی مشترک و همچنین نمایشگاه های بینالمللی است که میتواند به معرفی بیشتر صنایع دستی اصفهان کمک کند.
جمالی نژاد تاکید کرد: می خواهم خطاب به هنرمندان استانمان بگویم که هنر شما گنجینهای ارزشمند است، ما از شما حمایت خواهیم کرد و امیدواریم که با همکاری یکدیگر بتوانیم این هنر را حفظ کرده و به نسلهای آینده منتقل کنیم؛ همچنین از مردم نیز می خواهم که به خرید و حمایت از محصولات صنایع دستی توجه بیشتری داشته باشند.
کرم زاده: رونق صنایع دستی تأثیر مستقیمی بر گردشگری دارد؛ گردشگران به دنبال تجربههای اصیل و محلی هستند و صنایع دستی یکی از جذابترین بخشهای فرهنگ ما را تشکیل میدهد بنابراین با معرفی و عرضه محصولات صنایع دستی به گردشگران، میتوانیم تجربهای منحصر به فرد برای آنها فراهم کنیم
در این ارتباط امیر کرمزاده، رئیس میراث فرهنگی اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به حمایت تمام قد میراث فرهنگی اصفهان از هنرمندان صنایع دستی اظهار کرد: حمایت از هنرمندان صنایع دستی نه تنها به حفظ فرهنگ و هویت ما کمک می کند، بلکه به رونق اقتصادی و اشتغالزایی نیز منجر می شود.
وی ادامه داد: صنایع دستی بخشی از تاریخ و هنر ما هستند و با حمایت از هنرمندان، میتوانیم این میراث ارزشمند را زنده نگه داریم، این حمایت موجب ایجاد انگیزه در هنرمندان برای ادامه فعالیت های خود و انتقال مهارت هایشان به نسلهای آینده می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در ارتباط با برنامه های این سازمان برای ترویج و حمایت از این هنرها گفت: ما برنامه های متنوعی در دست اجرا داریم که شامل برگزاری نمایشگاه ها، کارگاه های آموزشی، و ایجاد بازارهای فروش برای محصولات صنایع دستی است هچنین تلاش میکنیم ارتباطات بیشتری با سایر کشورها برقرار کنیم تا صادرات نیز رونق بهتری بگیرد.
وی با اشاره به اینکه رونق صنایع دستی تأثیری شگرفی نیز بر گردشگری اصفهان خواهد داشت، گفت: رونق صنایع دستی تأثیر مستقیمی بر گردشگری دارد؛ گردشگران به دنبال تجربه های اصیل و محلی هستند و صنایع دستی یکی از جذاب ترین بخش های فرهنگ ما را تشکیل می دهد.
کرم زاده تاکید کرد: با معرفی و عرضه محصولات صنایع دستی به گردشگران، می توانیم تجربهای منحصر به فرد برای آنها فراهم کنیم و در عین حال به اقتصاد محلی نیز کمک کنیم چراکه هرچه صنایع دستی ما رونق بیشتری داشته باشد، گردشگری نیز شکوفاتر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه، ما با نهادهای مختلف از جمله سازمان های دولتی، بخش خصوصی و حتی دانشگاه ها همکاری داریم، گفت: این همکاری ها شامل برگزاری رویدادهای مشترک، کارگاه های آموزشی و تبادل تجربیات است که میتواند به ارتقای سطح صنایع دستی و گردشگری کمک کند.
مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان با بیان اینکه هنرمندان سفیران فرهنگ و هنر این سرزمین هستند از آنها خواست تا هنر خود را حفظ و آن را به نسلهای آینده منتقل کنند و گفت: ما در میراث فرهنگی تمام تلاش خود را برای حمایت از شما خواهیم کرد و امیدواریم که با هم بتوانیم این گنجینههای فرهنگی را زنده نگه داریم.
با توجه به پتانسیلهای بالای صنایع دستی اصفهان و ضرورت توسعه صادرات این محصولات، لازم است که برنامههای حمایتی از سوی دولت و نهادهای مرتبط تدوین و اجرایی شود؛ همچنین، ایجاد زیرساخت های لازم برای بازاریابی و فروش محصولات در بازارهای بین المللی، آموزش هنرمندان در زمینه بازاریابی و تبلیغات و برگزاری نمایشگاههای بین المللی میتواند به رشد صادرات صنایع دستی اصفهان کمک شایانی کند.
توجه به صادرات صنایع دستی نه تنها موجب توسعه اقتصادی استان اصفهان خواهد شد، بلکه به حفظ و احیای هنرهای سنتی و فرهنگ غنی این دیار نیز کمک خواهد کرد.